اختلالات جنسی در خانمهای مبتلا به ام اس (ms)

سيستم عصبي مرکزي انسان طوري آفريده شده است که بتواند به راحتي و با سرعت پيامهاي عصبي را منتقل نمايد. مثلا وقتي دست ما با يک بخاري داغ برخورد مي کند بلافاصله در عرض چند دهم ثانيه دست خود را بطرف عقب مي کشيم. در اين فرايند ابتدا گيرنده هاي حسي دست، احساس گرما را به مغز منتقل کرده و سپس از مغز پيامهائي به عضلات بازو و ساعد ارسال مي شود و اين عضلات با انقباض خود دست ما را از بخاري داغ جدا مي کنند.

تمامي اين فرايند در عرض چند دهم ثانيه اتفاق مي افتد. سيستم عصبي براي انتقال پيامهاي عصبي از فيبرهاي عصبي استفاده مي کند که بصورت سيم کشي نقاط مختلف بدن را با هم هماهنگ مي کند (شکل 4). فيبرهاي عصبي داراي يک پوشش هستند که به آن غلاف ميلين مي گويند.

اين پوشش در هدايت پيامهاي عصبي نقش بسيار مهم دارد. در بيماري ام اس اين غلاف ميلين فيبرهاي عصبي دچار آسيب شده و تخريب مي شوند (شکل 5) و در نتيجه سيستم عصبي نمي تواند بدرستي پيامهاي عصبي را منتقل کند. حال اگر فيبرها و مراکز عصبي دخيل در فرايند عملکرد جنسي آسيب ببينند، فرد مبتلا به انواع مختلف اختلالات جنسي خواهد شد (شکل 6).

زنان خيلي بيشتر از مردان مبتلا به ام اس مي شوند.
عملکرد جنسي در زنان مبتلا به ام اس کاملا متفاوت از خانمهاي سالم است و در هر نوع از ام اس  اختلالات جنسي مي تواند اتفاق بيفتد. در حدود 80-30 درصد خانمهاي مبتلا به ام اس داراي اختلالات جنسي هستند.
اختلالات جنسي شايع در زنان مبتلا به ام اس عبارتند از:
-آسيب يا فقدان حس در دستگاه تناسلي
 -خشکي واژن
 - اختلال در رسيدن به ارگاسم
 - از بين رفتن ميل جنسي
 - درد در هنگام رابطه زناشوئي
بيش فعالي جنسي نيز در اين خانمها گزارش شده است.
آسيب به حس دستگاه تناسلي در زنان مبتلا به ام اس شايع است، علت آن آسيب به فيبرهاي عصبي است که حس را از دستگاه تناسلي به ناحيه مغز منتقل مي کنند. اين آسيب به حس دستگاه تناسلي منشاء ساير اختلالات جنسي از جمله اختلال در برانگيختگي جنسي و اختلال در بدست آوردن ارگاسم نيز است. يکي از راههاي ساده براي تشخيص اختلال در حس دستگاه تناسلي در زنان، استفاده از ويبراتور کليتوريس است. زنان مبتلا به ام اس که داراي اختلالات جنسي هستند، معمولا دچار اختلال در دستگاه ادراري تحتاني نيز مي باشند. آن بيشتر بصورت مثانه بيش فعال که منجر به تکرر ادرار شديد مي شود و ضعف در عضلات کف لگن که منجر به بي اختياري ادرار مي گردد، تظاهر مي کند. براي تشخيص اختلال در دستگاه ادراري تحتاني يک تست دقيق به اسم تست يوروديناميک وجود دارد که معمولا از آن استفاده مي شود.

مشکلات جنسی در خانمهاي مبتلا به ام اس
داراي سه منشاء به شرح زير مي باشند:
اوليه که ناشي از آسيب به سيستم عصبي است.
ثانويه که ناشي از عوارض جسمي بيماري است
ثالثيه که ناشي از مشکلات روحي رواني و عوارض داروهاي مصرف مي باشند.
مشکلات ثانويه که در خانمهاي مبتلا به ام اس مي توانند سبب اختلالات جنسي شوند به قرار زير هستند:
-خستگي
-ضعف عمومي
- مختل شدن هماهنگي عضلات و لرزش
-مشکلات ادراري و روده اي (بيشتر به شکل بي اختياري)
- درد
- از بين رفتن و مختل شدن حس
-اختلال در حرکت
-اختلال در شناخت رواني

مشکلات ثالثيه که در خانمهاي مبتلا به ام اس مي توانند سبب اختلالات جنسي شوند به قرار زير هستند:
-افسردگي و اضطراب
-عصبانيت، ترس و غمگيني
-کاهش اعتماد به نفس
-تغيير روابط با شريک زندگي و تغيير نقش فرد در خانواده
-عوارض داروهائيکه مصرف مي شوند
-داشتن سوند ادراري

خانمهاي مبتلا به ام اس که داراي اختلالات جنسي هستند، ده نکته زير را بايد به خاطرداشته باشند:
بايد با همسر خود مشکلات جنسي را به وضوح در ميان بگذارند. بيماري ام اس بسياري از جنبه هاي زندگي مشترک را تحت تاثير قرار مي دهد. شما براي انجام کارهاي روزانه و يا مراقبت از خود ممکن است نياز به کمک ديگران داشته باشيد. با برقراري روابط عاطفي خوب با همسر، روابط زناشوئي نيز رو به بهبودي خواهند داشت.
ساير بيماريهاي موجود را درمان کنيد. مثلا فشار خون و آرتروز بر عملکرد جنسي اثرات سوء دارند. درمان اينگونه بيماريها در بهبود عملکرد جنسي کمک کننده هستند. هنگام مراجعه به پزشک خود حتما مشکلات جنسي را با وي درميان بگذاريد و از وي راه حل طلب کنيد. هر گونه داروئي که استفاده مي کنيد با پزشک خود در ميان بگذاريد و از عوارض آنها مطلع شويد. پزشک فقط موقعي مي تواند به شما کمک کند که از مشکلات شما آگاه باشد.
گاها علت اختلال جنسي درد و اسپاسم در اندامها است. مي توان رابطه زناشوئي را در وضعيتهاي مختلف امتحان کرد و بهترين وضعيت را انتخاب نمود. گاها زمان رابطه زناشوئي نيز در بر طرف کردن مشکل موجود اهميت دارد.
اطلاع خود را درباره عملکرد جنسي افزايش دهيد. خانمهاي مبتلا به اختلالات جنسي براي برانگيختگي جنسي و ارگاسم نياز به زمان طولاني تر و تماسهاي فيزيکي بيشتر و مخصوص دارند. اگر شما دچار آسيب به قدرت شناختي شده ايد، تمرکز در شما مشکل خواهد بود. کم کم بايد ياد بگيريد که چگونه تمرکز حواس خود را تقويت کنيد.
از کشيدن سيگار و نوشيدن الکل خودداري کنيد. اين دو ماده ميزان جريان خون در بدن را تغيير داده و ورود جريان خون به دستگاه تناسلي را کم مي کنند. لازمه برانگيختگي جنسي و تغييرات مورد نيار براي فعاليت جنسي، وجود جريان خون خوب در دستگاه تناسلي است.
شما بايد منتظر تغييرات احتمالي باشيد. با گذشت زمان ممکن است مشکلات شما نيز بيشتر شوند. وقتي اين تغييرات اتفاق مي افتند شما نبايد وحشت زده شويد. اگر شما بطور هيجاني به اين مشکلات پاسخ دهيد وضعيت بدتر خواهد شد.
 رژيم غذائي سالم و وزن ايده آل داشته باشيد. اضافه وزن سبب ايجاد فشار خون، بيماري قلبي عروقي و ديابت مي شود که همگي آنها اثرات سوء بر عملکرد جنسي دارند. رژيم غذائي سالم و کاهش وزن کمک زيادي نيز به کنترل ساير علائم ام اس مي کنند.
 شما بايد حتما از نظر جنسي فعال باشيد. از هر عضوي در بدن استفاده نشود، آن عضو تحليل رفته و کار خود را از دست مي دهد. فعاليت جنسي سبب بهبود عملکرد جنسي مي شود.
داروهاي خود را در زمان مناسب مصرف کنيد.مثلا اگر شما براي مثانه بيش فعال دارو مصرف مي کنيد، زمان آنرا به نيم ساعت قبل از رابطه زناشوئي تنظيم کنيد. آن به شما کمک مي کند تا از انقباض مثانه و بي اختياري ادراري در حين رابطه جنسي جلوگيري شود.

داروهاي مخصوص خستگي را يک ساعت قبل از رابطه زناشوئي مصرف نمائيد. تعدادي از داروهاي ضد افسردگي سبب کاهش ميل جنسي مي شوند. 
اگر شما داروي ضد افسردگي مصرف مي کنيد و دچار کاهش ميل جنسي شده ايد، با پزشک خود در ميان بگذاريد. اگر خود شما داروهاي مورد نياز را تزريق مي کنيد، زمان آنرا طوري انتخاب کنيد که اثرات سوء بر عملکرد جنسي نداشته باشد.
تشخيص اختلالات جنسي در خانمهاي مبتلا به ام اس
در شرايط عادي تشخيص اختلالات جنسي در خانمها پيچيده تر از مردان مي باشد و اين موضوع در خانمهائي که مبتلا به ام اس هستند، بيشتر صدق مي کند. براي تشخيص از مجموعه اي از بررسيهاي راديولوژيک، بررسيهاي آزمايشگاهي و بررسي توسط دستگاهاي بخصوص استفاده مي شود. بايد حداکثر سعي را کرد که اولا وجود اختلال جنسي به اثبات برسد و ثانيا دليل و علت آن مشخص شود.
درمانهاي اختلالات جنسي در خانمهاي مبتلا به ام اس
ابتدا بايد به عوامل مساعد کننده مثل فشارخون و ديابت فکر کرد و آنها را به نحو مناسب درمان نمود. بايد به روابط عاطفي با همسر توجه خاص داشت و مشکلات جانبي زندگي که در عملکرد جنسي دخيل هستند مشخص و به طرز مناسب با آنها برخورد شود. سرانجام مي توان براي درمان اختلالات جنسي ناشي از ام اس از ترکيبي از موارد زير استفاده نمود:
-داروهاي خوراکي
-داروهاي موضعي
-داروهاي تزريقي
-استفاده از دستگاه
- افزايش آگاهي و اطلاعات
-روان درماني
-رفتار درماني
-فيزيوتراپي
- و در صورت لزوم عمل جراحي
منبع:tanzimekhanevadeh.com